فرق بين يو پی اس ها و اينورتر
براي ابزارها و وسايل الكترونيكي غيرممكن است كه در صورت عدم وجود الكتريسيته به راحتي كار كنند. حتي وجود نوسانات در اين دستگاه‌ها منجر به صدمات شديد در آنها مي‌شود. بنابراين، به منظور محافظت كردن از مدارات داخلي لازم است كه منبع تغذيه‌اي پايدار و بدون نوسان كه به صورت ايده‌آل پايان‌ناپذير باشد را در اختيار داشته باشيم. منابع تغذيه به دليل بعضي از تغييرات تكنيكي و محيطي قطع مي‌شوند و يا دچار وقفه‌هاي نامنظم زماني مي‌شوند. در اين هنگام است كه به منبع تغذيه‌اي نياز پيدا مي‌كنيم كه مبتني بر باتري باشد و بتواند دستگاه را در مدت زمان قابل توجهي تغذيه كند. دو روش كه به طور گسترده شناخته شده هستند و براي پشتيباني توان مبتني بر باتري به كار برده مي‌شوند عبارتند از استفاده از یو پی اس و اينورتر.
براي مشتري نهايي یو پی اس براي كامپيوتر و تجهيزات جانبي آن ارجحيت دارد در حاليكه از اينورترها براي پشتيباني لوازم خانگي نظير لامپ‌هاي الكتروني، بادبزن‌ها (پنكه‌ها)، كولرها، تلويزيون و … استفاده مي‌شود. در اين مقاله تفاوتهاي تكنيكي و تجاري بين يوپي‌اس و اينورتر كه دو تكنولوژي مربوط به پشتيباني هستند با جزئيات آورده شده‌اند.
1- رمزگشايي نام‌ها:
یو پی اس (UPS) كه مخفف منبع تغذيه‌ي برق بدون وقفه (Uninterruptible Power Supply) است يك مدار (دستگاه) الكتريكي مي‌باشد كه بلافاصله و بدون وقفه از منبع تغذيه يك وسيله پشتيباني مي‌كند. ابزارها و وسايل بايد به طور مداوم كار كنند و بي‌وقفه به عملكرد خود ادامه بدهند تا آسيبي به آنها نرسد. از طرف ديگر، اينورتر مداري است كه AC را به DC تبديل و در باتري ذخيره مي‌كند. هنگامي كه منبع تغذيه از كار مي‌افتد توان DC دوباره به AC تبديل شده و به وسيله‌ي الكترونيكي مربوطه منتقل مي‌شود.
2- اصول و نحوه‌ي عملكرد:
اينورتر توان DC را تبديل مي‌كند (در باتري ذخيره مي‌شود) تا نيازهاي مربوط به ابزارها و وسايل برآورده شوند. اينورتر از رله‌ها و حسگرها براي تشخيص زمان استفاده از توان DC استفاده مي‌كند و در صورت عدم نياز باتري را براي توان DC شارژ مي‌كند.
يوپي‌اس وظيفه‌اي مشابه با منبع تغذيه را انجام مي‌دهد و براي فراهم كردن توان تقريباً مانند اينورتر عمل مي‌كند. ولي، يوپي‌اس سطح ولتاژ ورودي را كنترل كرده و آن را برحسب تنظيمات ولتاژ پردازش مي‌كند.
3- زمان تبديل:
زمان تبديل عبارتست از زمان كلي كه سيستم پشتيباني باتري صرف مي‌كند تا بعد از قطع شدن الكتريسيته منبع تغذيه را پشتيباني كند. يوپي‌اس در حدود 10 تا 15 هزارم ثانيه را صرف مي‌كند در حاليكه اين زمان براي اينورتر 500 ميليونيوم ثانيه است. با وجود اينكه تأخيرهاي موجود در هر دوي اين دستگاه‌ها ظاهري و اسمي هستند و تا جايي كه ممكن است به حداقل رسيده‌اند ولي در ابزار و تجهيزاتي كه نسبت به توان حساس هستند اينورتر بهتر عمل مي‌كند.
4- توان ورودي مورد نياز:
در مقام مقايسه، اينورتر نسبت به يوپي‌اس دامنه‌ي وسيع‌تري از توان ورودي را دارا مي‌باشد. اينورتر در حدود 170 تا V270 از AC را مصرف مي‌كند در حاليكه يوپي‌اس در 240 تا V270 از AC كار مي‌كند.
5- انواع:
اينورتر را مي‌توان به سه نوع دسته‌بندي كرد: (a) موج مربعي، (b) شبه‌موج، (c) موج سينوسي، همانگونه كه از اين نام‌ها پيداست اينورترها براساس نوع و شكل موج ايجاد شده طبقه‌بندي شده‌اند.
يوپي‌اس‌ها به سه نوع طبقه‌بندي شده‌اند: (a) يوپي‌اس offline، (b) يوپي‌اس online و (c) يوپي‌اس Line-interactive
6- نوسانات ولتاژ:
در عين حال كه نوسانات ولتاژ در منبع ورودي را مي‌توان توسط ابزار و تجهيزات تنظيم كرد، مطلوب است كه ولتاژهاي خروجي تا حد امكان بدون تغيير و نوسان باشند. يوپي‌اس در تنظيم كردن و هموارسازي خروجي‌هاي ولتاژ در مقايسه با اينورتر بهتر عمل مي‌كند.
7- پيچيدگي مدارات:
مدار يوپي‌اس نسبت به مدار اينورتر بسيار پيچيده‌تر است. دليل اين امر انتظاراتي است كه در مورد خروجي با كيفيت بالا و نيز كم شدن تأخير در مدار از يوپي‌اس داريم.
8- هزينه:
وجود مدار بسيار پيچيده همراه با عملكرد سريع موجب شده‌اند يوپي‌اس نسبت به اينورتر گران قيمت‌تر باشد.
9- معايب:
معايب اصلي و عمده‌ي اينورتر شامل نوسانات بيشتر در خروجي توان، تأخير زيادتر و مداري با كيفيت پايين‌تر هستند. اما از طرف ديگر یو پی اس گران‌تر است. اين مسئله موجب محدود شدن كاربرد گسترده‌ي آن براي ابزار و تجهيزات شده است.
اينورترها بيشتر براي ابزارها و وسايل الكتريكي غيرتخصصي كه عملكرد آنها تحت تأثير تأخيرهاي طولاني در منبع تغذيه قرار ندارد ارجحيت دارند. يوپي‌اس‌ها براي دستگاه‌هايي نظير كامپيوترها، سرورها و ايستگاه‌هاي كار كه وظايف مهم و اساسي را بر عهده دارند و نمي‌توانند تأخير در منبع تغذيه را تحمل كنند مورد استفاده قرار مي‌گيرند.
جالب توجه است كه انواع جديد از اينورها نظير اينورتر موج سينوسي خالص (محض) نوسانات كمتري دارند و تأخير در ولتاژهاي خروجي آنها كاهش يافته است. با وجود اينكه یو پی اس ها ابزاري اقتصادي براي پشتيباني توان بوده‌اند ولي به تدريج اهميت آنها كمتر شده و به آهستگي در حال از دست دادن سهم خود در بازار هستند.